Аанлиза: Од „љубовта“ на Москва и кон Делчев и санстефанска Бугарија настрадаа македонско-бугарските односи
ЗОРАН БОЈАРОВСКИ
Северна Македонија ѝ ги расипа плановите на Москва и не дозволи растечките тензии меѓу Скопје и Софија да се претворат во отворен конфликт, иако беа доведени многу блиску до таа граница, откако чествувањето на годишнината од раѓањето на идеологот и организаторот на македонското револуционерно дело Гоце Делчев беше прогласен за настан од висок безбедносен ризик по што државата ги презеде сите неопходни мерки за да го стави под контрола.
Ако некој се сомневаше дека Москва е инспиратор, или во голема мерка ги поттурнува кон екстремни состојби релациите меѓу Северна Македонија и Бугарија со злоупотреба на разликите во Скопје и Софија околу Гоце делчев, заедничкиот став на државниот врв на нашата земја околу ова прашање ги отфрли овие сомнежи.
Претседателот Пендаровски на новинарско прашање, на прес конференцијата после последната седница на Советот за безбедност рече дека „руската разузнавачка служба стои зад структурите во Бугарија кои вршат антидржавна кампања кон Северна Македонија“, а премиерот Димитар Ковачевски во интервју за емисијата „Hardtalk“ на Би-Би-Си посочи дека третите земји, вклучително и Русија, отсекогаш имале свој интерес да имаат замрзнат конфликт на Балканот и дека инфраструктурата на ова влијание, кое со текот на времето стануваше сè посилна, била поставена во периодот на нашиот прием во НАТО.
Министерот за надворешни работи, пак, Бујар Османи ја оцени Русија како трет фактор во македонско-бугарскиот конфликт.
Сега, два дена после настанот од висок безбедносен ризик, вредно е да се истакне дека институциите на Северна Македонија, и на дел од институциите од Бугарија кои делумно зедоа учество во подготовките за безбедно спроведување на чествувањето на Гоце Делчев во црквата Св. Спас, покажаа висока одговорност и професионалност.
Министерството за внатрешни работи беше на висина на задачата и професионално и смирувачки се справи со провокациите и со намерите за инциденти, а Северна Македонија не подлегна на националистичката еуфорија и како држава, и во вакви испровоцирани тензии, обезбеди достоинствени услови делегациите и граѓаните да му се поклонат на великанот Гоце Делчев.
Русија ги љуби и Гоце Делчев и санстефанска Бугарија
Сепак, од денешен аспект изгледа наверојатен прегледот на настаните од 2017 до 2019 година, кога тогашните премиери на Македонија и Бугарија Заев и Борисов се поклонија на гробот на Делчев, откако две години претходно го потпишаа Договорот за добрососедство и пријателство и кога се договорија дека историските комисии ќе ги утврдат личностите што народите на двете земји заеднички ќе ги чествуваат.
Премиерот Зоран Заев и неговиот бугарски колега Бојко Борисов една година пред тоа во Рим заедно се поклонија гробот на Свети Кирил во базиликата „Сан Клементе“, кога дека „Република Македонија го чува и го негува делото на светите браќа, заедно со сите народи, заедно со народот на Република Бугарија, кои чувствуваат ист долг кон нивната мисија и наследство“.
За жал, изборните турбуленции на политичката сцена во Бугарија ги поттикнаа тамошните регресивни партии кои заиграа на картата на национализмот и на прашањето за Македонија стана една главните теми во четирите изборни циклуси на оваа земја за само две години.
Ставањето на темата Македонија во националистичкиот во Бугарија го подигна ветото на Бугарија во ЕУ за почеток на преговорите на нашата земја во 2020 година и тоа беше почетокот на мачниот процес на убедување, во кое свое место си зазеде и Русија со „посебните мерки“.
Една од тие координирани „посебни мерки“ е посебно интересна кога станува збор за односите меѓу Македонија и Бугарија, кога треба да се создаде конфузија. За руската пропаганда не е никаков проблем истовремено да ги поздрави и честита историските настани или ликови и во Македонија и во Бугарија, а за кои двете земји имаат дијаметрално спротивставени ставови. Така, Русија од Скопје го честита раѓањето на Гоце Делчев, а од Софија на потписникот на Санстефанскиот договор за формирање на „Голема Бугарија“, која што ги вклучува и границите на нашата земја.
Колку и да изгледа на прв поглед противречна, пишува Жарко Трајаноски во неговата анализа „Руски и проруски дезинформации во северна македонија: Анализа на пропагандни наративи и студии на случај“, руската пропагандна секогаш ги користи великосрпскиот и великобугарскиот национализам во однос на Македонија со една единствена цел – да создава хаос и дезориентација на Балканот, да ја спречување на евроинтеграцијата, и да ја јакне недовербата кон прозападните политички партии, кои се дискредитираат како „западни марионети“ и „народни предавници“.
Посебните мерки на Кремљ ја спроведуваат заканата дека Македонија е легитимна цел
Кога претходниот амбасадор на Руската Федерација во Скопје Олег Шчербак изјави дека Македонија ќе биде легитимна цел на Русија во случај на конфликт со НАТО, не мислеше дека таа ќе биде мета на воена агресија според конвенционални воени стандарди, туку таргет на специјална војна која во 21 век се препознава преку и хибридните дејствија кои вклучуваат подривачки разузнавачки и дипломатски активности, влијанија со дезинформации не економските и социо-културните процеси, сајбер напади врз информатичката, телекомуникациската и енергетската инфраструктура, како и инфилтрација во воено-безбедносните и разузнавачки структури, како и во криминалното подземје на земјите кои се цел на „посебните мерки“ на КГБ и Кремљ.
Сите овие дејствија беа спроведувани и сѐ уште се применуваат и во Северна Македонија.
Темелниот истражувач на руското влијание на Балканот и во Северна Македонија Жарко Трајановски од Инстититутот за медиуми и аналитика (ИМА), во неговата анализа „Руски и проруски дезинформации во северна македонија: Анализа на пропагандни наративи и студии на случај“, таксативно ги има назначено и опишано проруските наративи со дезинформации во земјата од 2015 до 2021, со посебен осврт на нивното „лице и опачина“ по руската инвазија на Украина во 2022 година.
Во оваа анализа детално се опишани дезинформацискиот наратив за „пуч“ и теориите на заговор за државен удар во соработка со „странски служби“ од периодот на „Шарената револуција“, дезинформациите за „голема Албанија“ и за поделба на Македонија и кампањата против „Тиранската платформа“ на граѓанското движење „За заедничка, кампањите со дезинформации за „Договорот од Преспа“ и референдумот во 2018, проруските кампањи со дезинформации против бегалци и мигранти, кампањите за воено-неутрална Македонија и за Евроазиска унија, руската панславистичка и православна пропаганда „Една вера, еден јазик“, проруските пропагандни наративи во контекст на ковид пандемијата, како и проруските наративи за подривање на Пописот на населението.
Во 2022, во контекст на воената агресија на Украина, нотира Трајановски во својата анализа, Кремљ ги воскресна наративите за на „неутралноста“ на Северна Македонија и за „евроазиската“ алтернатива, наративите за „специјалната воена операција“, денацификација, и демилитаризацијата на Украина, наративот за демонизација на „Западот“ и за „десатанизација“ и „дешејтанизација“.
Но, кога станува збор за 2022 година фокусот на „посебните мерки“ на Кремљ сега беше изоштрен на протестите против „Францускиот предлог“ во кои како главна парола беше наметната „бугаризацијата на Македонија и Македонците“.
Кулминацијата на овие протетсти се случи на 5 јули кога стотина млади маскирани демонстранти со камења ги искршија прозорците на Собранието и фрлија молотов коктел кон полицијата.
И тогаш претседателот Пендаровски рече дека „Руската Федерација го злоупотребува тоа што граѓаните легитимно протестираат против францускиот предлог“ и дека „неколку дузини луѓе кои се дојдени од соседните држави и кои се обидуваат да испровоцираат инциденти на протестите“.
Во врска со овие настани, неколку месеци подоцна, Ковачевски во интервјуто за Би-Би-Си рече дека намерата на овие протести била „создавање хистерија“ поттикната од медиумска, политичка и аналитичка инфраструктура во земјава, вклучително и некои „опозициски партии под влијание и на линија со нивните руски политички партнери“.
Во таа насока лидерот на Левица, Димитар Апасиев ја промовираше Евроазиската унија како една од алтернативите, повикувајќи Македонија да ги напушти преговорите со Бугарија.
Петков си ја предвиде судбината кога изјави дека Москва ги руши владите што не играат со неа
На делувањата на Москва во регионот, и посебно во Бугарија, укажа прилично отворено и алармантно поранешниот премиер на Бугарија Кирил Петков, непосредно откако падна неговата влада само 6 месеци откако ја презеде власта во Софија кога меѓународната јавност, пред сѐ Вашингтон и Брисел, оценија дека станува збор за про-западно ориентиран Совет на министри предводен од лидер образуван на Харвард во САД.
Но, на Москва тој курс на Бугарија не ѝ беше прифатлив и беше против сето она што Кремљ го „вложи“ во оваа земја за да ги инсталира своите „кртови“ во различни структури на државниот и општествениот апарат.
За жал на Петков, неговите предвидувања се остварија во првата половина на 2022 година, кога неговата партија „Продолжуваме со промените“ не успеа да формира влада, со што само ја продолжи агонијата во Бугарија со серијата неуспешни обиди да формира стабилен кабинет со што се зацврсти влијанието на тврдиот, проруски ориентиран претседател Румен Радев, којшто уште кога беше избран прв пат во 2017 година, ја презеде таа улога со прогнозата дека „Бугарија се соочува со нестабилност после изборот на про-руски претседател“.
„Русија навистина сака да ја собори оваа влада бидејќи ќе покаже дека ако не играте со нив, тогаш владите паѓаат“, изјави Кирил Петков тогаш за британски „Гардијан“ на 23 јуни 2022 година.
Петков тогаш рече дека Москва „го има земено на нишан“ откако тој предводеше делегација на бугарската влада и на безбедносните служби на средба со украинскиот претседател Володимир Зеленски на крајот на април 2022 година, за да склучи договор за поправка на украинското тешко оружје со руско потекло, за кое бугарскиот премиер вети и обезбеди и муниција од бугарските воени складишта.
Поддршката на Петков на Украина ја прели чашата со неговите „гревови“ во Москва, а таму не му го заборавија ниту неговото учество во взаемната акција на Македонија, Црна Гора и Бугарија, да не му дозволат прелет на авионот на министерот за надворешни работи на Руската Федерација Сергеј Лавров, до Србија како негова дестинација, принудувајќи го да ја откаже посетата.
За стратешките разлики меѓу Петков и Радев, кој има 42 години и е образован на запад, тогашниот премиер на Бугарија во разговорот за „Гардијан“ рече дека руската пропаганда создала силен поттик за политичарите како Радев.
Според Румена Филипова, директорка на Институтот за глобална аналитика во Софија, оваа ситуација на длабоки внатрешни поделби во меѓу проруските социјалисти и прозападните реформатори се заканува да биде неизвесна и со големи ризици и последици. Социјалистите и „преродбениците“ од истоимената партија и во бугарскиот и во европскиот парламент гласаа против санкциите кон Русија и за забраната на руските државни медиуми РТ и Спутник во ЕУ, и беа иницијатори и најгласни агитатори за блокирање на пристапот на Северна Македонија во ЕУ.
Да го вратиме чествувањето на Делчев од полето на омразата на полето за културен натпревар
Многу е важно после вакви трауматични настани да се извлечат поуки. Една од нив е дека колку и да е во овој случај „вандализацијата“ на чествувањето на Гоце Делчев резултат на специјалната војна на туѓи, трети страни, тој резултат сепак не би бил возможен доколку не беа прифатени и поттикнати од националистите и милитантните типови од двете страни, и во Бугарија и во Македонија.
Колку побргу ги препознаваме, а потоа и изолираме овој тип провокатори, толку побргу ќе го вратиме чествувањето на Делчев од полето на омразата на полето за културен натпревар меѓу двата народи, зашто Делчев беше и треба да остане симбол на слободата, а не на делбите.
Текстот е личен став на Авторот. Дозволено е преземање на текстот според лиценцата Creative Commons 4.0. | Извор: CivilMedia
извор: Цивилмедиа.мк
Топ вести – powered by Centar.mk
- Centar.mk
- Vestiplus.mk
- Biznispro.com
- Zena.mk
Турција конечно ја одобри апликацијата на Финска за приклучување кон НАТО, ставајќи крај на повеќемесечните одложувања, но во исто време продолжи да ја блокира Шведска да се приклучи на воената алијанса. Турскиот парламент во четвртокот едногласно гласаше за членство на Финска, отстранувајќи ја последната пречка во процесот на пристапување. Гласањето... Прочитај повеќе...
Во Менхетен, Њујорк, Големата порота гласаше за обвинение против поранешниот претседател Доналд Трамп поради тајни плаќања на ѕвездата од филмовите за возрасни Сторми Даниелс. За прв пат во американската историја, сегашен или поранешен претседател се соочува со кривична пријава, објави Си-Ен-Ен, повикувајќи се на три извори запознаени со ова прашање.... Прочитај повеќе...
Жолтата боја од јајцата можете да ја добиете многу лесно, што е најдобро и сосема природно. Се ближи Велигден, а домаќинките веќе размислуваат за украсување и бојадисување јајца, а годинава наместо да купувате фабрички бои, насочете се кон природните варијанти. Освен зеленчук, можете да користите и зачини за бојадисување јајца.... Прочитај повеќе...
Велигден е обоен во светли бои … гледаме многу розова, виолетова, жолта и зелена! Има причина за тоа. Еве го вистинското значење зад велигденските бои кои сите добро ги знаеме (плус уште две „традиционални“ нијанси кои би можеле да ве изненадат). Боите што ги поврзуваме со одредени христијански литургии датираат... Прочитај повеќе...
Повеќето домаќинки бојадисуваат велигденски јајца на Велики петок. Без оглед на бојата на јајцето што ќе изберат, едното дефинитивно ќе биде црвено – тоа е чуваркуќа. Обичајот налага првото јајце да биде обоено црвено, симболизирајќи ја невината пролеана крв на Исус. Ова јајце, чуваркуќа, се чува во текот на целата... Прочитај повеќе...
Како што соопшти полицијата вчера во 07.30 часот во ПС Чаир, било пријавено дека во објект на фирма на подрачје на Чаир неколку лица со употреба на алат влегле внатре и одзеле пари, велат од МВР. Полицијата додава дека се преземаат мерки за расчистување на случајот. Прочитај повеќе...
Како што соопшти полицијата вчера нешто пред 18 часот било пријавено дека околу 17 часот на подрачјето на Центар двајца малолетници од Скопје биле физички нападнати од Љ.А.(63) од Скопје. Од полицијата велат дека по целосно документирање на случајот ќе следи соодветен поднесок. Прочитај повеќе...
Пред да започнете да планирате одмор во Европа, проверете дали вашата посакувана дестинација има аеродром. Списокот на земји кои немаат сопствен аеродром е истовремено и список на земји кои се меѓу најмалите во светот според површината што ја заземаат. Тоа се Ватикан, Монако, Лихтенштајн, Андора и Сан Марино. Иако земјите... Прочитај повеќе...
Луѓе кои пијат умерени количини кафе, една и пол до три и пол шолји дневно, незасладени или засладени со шеќер, се изложени на помал ризик од смрт во следните седум години, покажуваат научните истражувања. Кинеските научници од Јужниот медицински универзитет во Гуангжу ги користеа податоците од прашалникот за здравствено однесување... Прочитај повеќе...
Ескорт дама открива дека изневеруваат и оние жени кои се заљубени во партнерот. Австралијката Саманта Икс го кажа своето мислење зошто изневеруваат, откако разговараше со некои дами кои признаа дека отишле подалеку од својата друга половина. Саманта објаснува дека изневерувањето не е само „машка работа“ – велејќи дека и многу... Прочитај повеќе...
Министерството за труд и социјална политика известува дека на ден 28.03.2023 година (вторник) започнува етапната исплата на пензиите за месец март, зголемени за 8.4% согласно усогласувањето предвидено со новата методологија за раст на пензиите, која следи два индикатори односно 50% од порастот на просечната плата и 50% од порастот на трошоците за живот. Ова усогласување […] The post Тргна исплатата на пензиите – Повисоки се за 8,4 проценти appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Откако голем број на граѓани се префрлија од пелети на греење со инвертери, топлотни пумпи или дрва побарувачката на овој енергенс драстично се намали, пишува Центар.мк. Високите цени од над 500 денари за вреќа од 15 килограми ги одвратија граѓаните од пелетите, а печките на пелети се продаваат по ниски цени по македонските огласници. Според […] The post Пресврт: Пелети сега се продаваат и за 230 денари од вреќа, но никој не ги купува appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Скопје, 24.03.2023 година – Комерцијална банка е прогласена за „Најдобра банка во Северна Македонија за 2023 година“ од угледниот магазин Global Finance, награда која се должи на понудата на врвни услуги и знаење, грижата за клиентите и на стабилноста на Банката. Со оваа престижна награда, која ѝ се доделува на Банката по 12-ти пат, Комерцијална […] The post Комерцијална банка прогласена за Најдобра банка во Македонија за 2023 од магазинот Global Finance appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Владата на Република Северна Македонија, на денешната седница, ја разгледа и усвои Информацијата од Министерството за труд и социјална политика за исплата на пензии за месец март 2023 година. Задолжен е Фондот за пензиското и инвалидското осигурување на Северна Македонија да ги достави податоците за пензиите до деловните банки најдоцна до 27.03.2023 година. Се препорачува […] The post Следува предвремена исплата на пензиите – ова се датумите кога ќе биде исплатена пензијата appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Владата на Република Северна Македонија донесе Одлука за определување највисоки цени за одделни производи во трговијата на мало и обврска на трговците да прибавуваат и продаваат определени видови и количества на одделни стоки на потрошувачите според определен редослед. Со одлуката се определуваат највисоките цени во трговијата на мало на свежи јајца од кокошка и ориз […] The post Замрзнати цените на јајцата и оризот appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Најголема улога во женското репродуктивно здравје имаат хормоните кои регулираат голем број процеси во организмот. Така, под влијание на хормоните може да се забележат одредени појави во телото на жената во текот на менструалниот циклус, како физички така и емоционално. Покрај тоа што главните симптоми на менструацијата се болни грчеви во стомакот, најверојатно жената ќе... Прочитај повеќе Чланак Еве што се случува во телото на жената за време на ПМС: Хормоните се главни виновници за се се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Ако мислите дека физичкиот изглед е главниот фактор за успешно флертување, вие сте осудени на неуспех. Самодовербата и шармот се поважни од физичкиот изглед. Изгледот е, да не се лажеме, важен, но без шарм и уште неколку ситници е недоволен за успешно заведување. Секако, секој има своја тактика за заведување, но постојат одредени испробани трикови... Прочитај повеќе Чланак СТАНЕТЕ КРАЛИЦА НА ФЛЕРТОТ, А ЕВЕ И КАКО – Седум трикови за заведување на кои мажите никогаш не можат да одолеат се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Бидете искрени со себе бидејќи од тоа зависи иднината на вашата врска. Откако ќе поминат првичниот занес и огномет од емоции, секоја врска достигнува точка на прекршување. Тогаш е време да се преиспитате себеси и вашите чувства и да одлучите дали врската има иднина или не. Сосема е нормално дека во одредени ситуации нема да... Прочитај повеќе Чланак Не сте сигурни дали тој е вистинскиот? – Овие 5 прашања треба да си ги поставите по три месеци врска се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Според истражувањето на експертите од Универзитетот Лунд во Шведска, три шолји кафе дневно и тоа како влијае на здравјето на жените. Беа анкетирани 300 жени и таа студија покажа дека три шолји кафе можат да ги намалат женските гради, а процентот на намалување би се зголемил со секоја консумирана доза. Тие рекоа дека постои јасна... Прочитај повеќе Чланак ШОК истражување: Еве дали КАФЕТО ГИ НАМАЛУВА ГРАДИТЕ се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Осаменоста е вообичаено чувство, но има чекори што можете да ги преземете за да се чувствувате подобро. Слушањето музика, викањето пријатели, шетањето надвор и други активности може да го намалат ова непријатно чувство. Долгорочната осаменост може да ве исцрпи емоционално, правејќи го животот да изгледа потежок отколку што навистина е. Запомнете дека осаменоста не е... Прочитај повеќе Чланак 5 работи што треба да ги правите кога се чувствувате осамено: Започнете со пуштање музика се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
