Кристоф Бендер во интервју за Независен.мк: Македонија го заслужи отворањето на 23 поглавја
Проширување на ЕУ не функционира, фаќањето на чекорот стана невозможно, грантовите „до 2 милијарди евра“ не може да бидат замена за пристапувањето.
Централниот проблем е што со години нема кредибилна понуда на масата од ЕУ за проширувањето кон земјите од Западен Балкан, вели во Кристоф Бендер (Австрија), кој е заменик-претседавaч на Европската иницијатива за стабилност. Бендер работи на различни проекти за проширувањето на ЕУ кон регионот уште од 1997 година.
Во интервјуто за „Независен“ тој нагласува дека ЕУ мора да го измени своето ветување што го даде пред 20 години и затоа онаа земја која ги исполнила критериумите за пристап пред ЕУ да биде подготвена да прифати нови членки, веднаш да биде примена во единствениот пазар, вклучувајќи целосен пристап до 4. Слободи и ЕУ фондовите. Според овој искусен аналитичар, ЕУ го загуби најголемиот дел од кредибилитетот што некогаш го имаше во Западен Балкан. Бендер вели дека ако ЕУ се изјаснува којзнае колку пати дека иднината на Западен Балкан е во Унијата, па додава уште малку пари и учеството во некои програми на ЕУ тоа нема да биде доволно за да се промени оваа ситуација.
„Независен“ во септември го објави неговиот подолг есеј кој редакцијата го наслови „ЕУ нема друг избор освен да се прошири“. Кристоф Бендер викендов доаѓа во Скопје на втората Дебата за Европа на која ќе се разговарта и за тоа зошто проширувањето повторно се врати на агендата на ЕУ.
Господине Бендер, ЕУ сега има нови ѕвезди во пакетот за проширување, Украина и Молдавија. Можно е во декември да добијат датум за почеток на преговорите. Колку долго би можел да трае овој процес за двете земји, од кои едната е во војна, а другата на работ на бојното поле?
Важно е Украина и Молдавија да добијат датум за почеток на преговорите во декември. Сè друго би било ужасен сигнал и благодат за Владимир Путин. Според ова, во сегашната состојба на пристапниот процес, самиот почетокот на преговорите не значи многу. Прашањето ќе биде дали ЕУ ќе успее да го оживее процесот и повторно да го претвори во вистински мотор за реформи и трансформација. Во моментов тоа не изгледа веројатно. Значи, големиот ризик е Украина и Молдавија наскоро да се најдат во иста ситуација како Црна Гора и Србија – формално да преговараат, но практично да се заглавени.
Балканските земји почнаа да се чувствуваат како да се префрлени на малата сцена на европскиот театар, точно 20 години по самитот во Солун. Многу се зборува за нив, но малку се прави. Дали сега треба да го чекаат напредокот на Украина за да се приклучат заедно?
Централниот проблем е што со години нема кредибилна понуда на масата од ЕУ. Западен Балкан треба да им каже на ЕУ и нејзините земји-членки: Свесни сме дека има внатрешни прашања во ЕУ што треба да се решат пред да прифатите нови членки. Разбираме дека затоа не можете да ветувате дека ќе примите нови членки дури и кога ги исполнуваат сите критериуми. Но, мора да разберете дека ова е сериозен проблем за нас. Затоа предлагаме ЕУ да го измени своето ветување: додека полноправното членство останува цел, во случај некоја земја да ги исполни критериумите за пристап пред ЕУ да биде подготвена да прифати нови членки, оваа земја веднаш ќе биде примена во единствениот пазар, вклучувајќи целосен пристап до 4 Слободи и ЕУ фондовите. За граѓаните и компаниите ова практично значи исти придобивки како полноправно членство. Напредокот ќе се следи преку годишните извештаи на Европската комисија. Нема да има билатерални вета до конечната политичка одлука за прием на земја на единствениот пазар. Тоа би била атрактивна цел што секоја земја од Западен Балкан, како и Украина и Молдавија, би можела да ја постигне со свои напори.
Ниту една од земјите кои се приклучија на блокот во 2004 година не беа доволно развиени во Европа, ниту ги исполнија строгите услови за владеење на правото. Сега ЕУ бара од најсиромашните да се развијат доволно за да имаат шанса да се приклучат на блокот. Зошто е тоа така?
Вистина е дека прашањата за владеењето на правото беа многу помалку истакнати во рундата на проширување во 2004 година отколку сега. Но, стана многу јасно дека ова е клучна област за ЕУ. Полска и Унгарија претставуваат предизвици за кои ЕУ се најде недоволно опремена да ги реши. Поради оваа причина, нема апсолутно никаков апетит да се примат нови членови со сомнителни досиеја за владеењето на правото. Ова нема да се промени. Секоја земја што сака да стане членка треба да развие силни демократски институции и капацитет да го поддржува владеењето на правото.
Во вашиот неодамнешен текст „Проширувањето на ЕУ и иднината на Европа. Како да се оживее една од најуспешните политики на ЕУ“ го наведувате примерот на Романија и како преговорите со ЕУ ја елиминираа сиромаштијата во земјата, а потоа членството ја претвори во успешна приказна. Дали ЕУ го напушта овој пристап во однос на земјите од Западен Балкан?
Па, сиромаштијата не беше елиминирана, но Романија драматично напредуваше и изгледа многу поразлично од пред 20 години, а исто така многу поразлично од Западен Балкан. Проширувањата во 2004 и 2007 година се случија во многу поинаква политичка околина. Кога ЕУ ги отвори пристапните преговори со првите шест земји во 1998 година, јасно стави до знаење дека другите не треба да бидат оставени назад. Тоа беше веродостојно тврдење. Земјите како Романија веруваа дека имаат реални шанси ако работат напорно. Меѓутоа, во текот на последните децении, вметнавме толку многу блокади на патиштата и камења на сопнување во процесот што фаќањето на чекорот стана практично невозможно. Според годишните извештаи подготвени од Европската комисија, во 23 од 33 области (или „преговарачки поглавја“, како што ги нарекува Европската комисија) Северна Македонија е подеднакво или подобро подготвена од Црна Гора, која веќе ги отвори сите преговарачки поглавја. Ако пристапниот процес е за нивото на подготвеност, ако се работи за заслуги, Северна Македонија сега би го заслужила отворањето на тие 23 поглавја. За жал, не гледам дека тоа се случува. Фаќањето на чекорот стана практично невозможно. Процесот не функционира.
ЕУ повеќе не може да дава датуми како во 2004 година. Но, реториката на европските претставници – вие припаѓате на ЕУ – сега ја слушаат малкумина во регионот. Евроскептицизмот расте во регионот опколен од ЕУ. Која е клучната грешка што ја прави ЕУ кон Македонија и другите земји од регионот?
Многу политички лидери во ЕУ погрешно ја прочитаа ситуацијата. По војните во 1990-тите, ЕУ обезбеди кредибилна визија за подобра иднина како стабилни, демократски и просперитетни членки на ЕУ. Тоа беше клучен придонес за стабилноста и мирот на Западен Балкан. Оваа визија сега исчезнува. Политичките лидери во регионот почнаа да се навраќаат на старите наративи од 1990-те. Само слушнете што вели српскиот претседател Александар Вучиќ и што се случува на северот на Косово. Постои многу реална опасност од враќање на насилството. ЕУ го загуби најголемиот дел од кредибилитетот што некогаш го имаше на Западен Балкан. Да се изјасни по којзнае кој пат дека иднината на Западен Балкан е во ЕУ, ветувањето уште малку пари и учеството во некои програми на ЕУ нема да биде доволно за да се промени ова. Треба да обезбеди сериозна, атрактивна и веродостојна визија за да се промени ова.
Шпанија може ќе донесе закон за амнестија за каталонските сепаратисти за да може премиерот Педро Санчез да ја формира следната влада. Европската комисија жестоко ќе ги критикува македонските власти за измените во Кривичниот законик што овозможија скриена амнестија во случаите на Специјалното јавно обвинителство. Зошто ставот на Брисел не е ист?
Не сум доволно запознаен со двата случаи, но генерално за ЕУ можеме да го кажеме она што важи и за другите клубови: да се биде внатре или надвор прави важна разлика.
Планот за раст од 6 милијарди евра што го образложи Урсула фон дер Лајен не е доволен за амбициите на земјите кандидати
Со последниот извештај изгледа дека Македонија повеќе не е „миленик“ на ЕУ. Македонските политичари и граѓани доживеаја неколку удари по Договорот од Преспа – ветото на Франција, па ветото на Бугарија. Рамката за преговори има едно многу комплицирано барање. Тешко е да се одржи европската агенда. Дали тоа го гледаат во ЕУ и дали се загрижени?
Многу луѓе го гледаат ова и мислат дека е длабоко неправедно. За жал, тоа не беше доволно за голем напор да се убеди Бугарија да се повлече од нејзините барања. Тоа е опасен развој. До каде ќе води таквиот пристап? Само помислете на Унгарија и унгарското малцинство во Украина, да не зборуваме за Хрватска и колку поинаку гледа на војните од 1990-те од Србија или Босна. Не постои стандард на ЕУ за „исправна историја“. Треба да поттикнеме дебата и размена за историјата, но тоа не треба да има апсолутно никакво место во преговорите за членство.
Инвестицискиот план од 6 милијарди евра треба да помогне во трансформацијата на регионот. Што треба да направат земјите – прво да имаат реформи за да добијат пари, или парите треба да им помогнат да направат реформи и во политиката и во економијата?
Фондовите на ЕУ ја трансформираа инфраструктурата на Романија, Бугарија, Чешка и Словачка. И ги сменија начините како се планира инфраструктурата, како се вршат јавните набавки, како се спроведуваат еколошките стандарди. Планот за раст, од кој само „до 2 милијарди“ се грантови, не може да биде замена за кредибилен процес на пристапување.
Велите дека ЕУ нема друг избор освен да се прошири. Дали одлуката за проширување може да дојде кога веќе ќе биде доцна?
ЕУ ја зема здраво за готово стабилноста на Западен Балкан. Ова е опасно коцкање. И она што ЕУ може да го избегне. Сè што би било потребно е повторно да се воспостави веродостојно ветување кое дава визија за подобра иднина. Ако ветувањето за полноправно членство не може да се даде на веродостоен начин во моментов, тогаш не треба да се преправа дека го прави тоа. Наместо тоа, треба да вети членство на единствениот пазар и да објасни дека тоа е многу блиску до де-факто членство. Секоја земја што ќе ја постигне таа цел би била во многу подобра позиција да стане полноправна членка отколку сега.
Извор: Независен.мк
Топ вести – powered by Centar.mk
- Centar.mk
- Vestiplus.mk
- Biznispro.com
- Zena.mk
Претседателот на СДСМ и премиер, Димитар Ковачевски, во вечерашната емисија „360 степени“ на МРТ 1 истакна дека инсистирањето на опозицијата да се укине Пржинската Влада е најдобриот можен комплимент за СДСМ и за Владата, имајќи го предвид фактот дека Пржинска влада е воведена со меѓународна посредништво по тешки преговори во... Прочитај повеќе...
Судската власт во државата е поставена независно. Јас секогаш повторувам дека никогаш не можете да генерализирате за одредена институционална поставеност каква е. Секогаш одговорноста има име и презиме. Гледајте го овој грозоморен случај тој има и име и презиме. За се треба да има одговорност“, изјави Премиерот Димитар Ковачевски во... Прочитај повеќе...
“Видете јас не знам чија креација е Палевски, меѓутоа..кој на мене ми правеше гилотина минатата година во јули пред Собрание, кој на мене ми правеше јавно судење минатата година тука пред Влада, кој организираше фрлање на молотови коктели врз МНР, кој ја организираше толпата која што сакаше да влезе во... Прочитај повеќе...
„Ќе има редовни избори, после 17 години во државата. Зашто мора постојано да е вонредна ситуација во државата. Ние сме земја членка на НАТО, земја која преговара со ЕУ, земја која претседава со ОБСЕ земја во која се водат преговори помеѓу други држави, зашто да биде вонредна ситуација. Ние сме... Прочитај повеќе...
СДСМ својот претседателски кандидат за изборите закажани на 24 април 2024 година ќе го бира преку дефинирана процедура, најдемократски – вели премиерот и претседател на владејачкиот СДСМ, Димитар Ковачевски, во интервју за „360 степени“ на МРТ 1, не откривајќи потенцијални имиња, туку посочувајќи кaко треба да изгледа профилот на кандидатот:... Прочитај повеќе...
Велешанецот на возраст од 49 години, кој вчера во полиција бил пријавен за исчезнат, дене е пронајден починат на автопатот „Пријателство“. Според полицијата тој излетал со своето возило и од здобиените повреди починал. Во известување на МВР се вели дека денеска (07.12.2023) во 14.45 часот во СВР Велес било пријавено дека на автопатот `Пријателство`, во […] Прочитај повеќе...
Со новиот пакет антикризни мерки вреден 662 милиони евра, кој Владата го усвои минатата недела, се обезбедува финансиска поддршка за ранливите категории на граѓани и компании за полесно да ги надминат потешкотиите во услови на зголемени трошоци на живот, но и во услови на продолжени ефекти од енергетската криза. Со новиот 9-ти пакет на антикризни […] Прочитај повеќе...
„До крајот на декември треба да ја започнеме исплатата на новиот пакет антикризни мерки, односно и кај пензионерите и кај примателите на правата кои се опфатени со антикризните мерки, како и учениците. Утре на Влада ќе помине законот за финансиска поддршка којшто очекувам во Собранието следната недела да биде изгласан, затоа што е од исклучително […] Прочитај повеќе...
Претседателот на Владата на Република Северна Македонија, Димитар Ковачевски, денеска, при посетата на Фармацевтскиот факултет при универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, каде присуствуваше на презентација на нова лабораториска опрема, во изјава за медиумите се осврна и на антикризните и други мерки кои Владата ги презема за подобрување на студентскиот стандард и условите за […] Прочитај повеќе...
Ширењето на лажните вести се препознаваат како чума, брзо но за разлика од вистинските вести тие се препознатливи рекоа граѓаните во анкетата „ Внимание, внимание“ на „Трн.мк’’. Повеќто граѓани јасно кажаа дека лажните вести се разликуваат од вистинските вести без разлика тоа што лажните вести имаат за цел да бидат манипулативни врз народот, веќе се […] Прочитај повеќе...
„До крајот на декември треба да ја започнеме исплатата на новиот пакет антикризни мерки, односно и кај пензионерите и кај примателите на правата кои се опфатени со антикризните мерки, како и учениците. Утре на Влада ќе помине законот за финансиска поддршка којшто очекувам во Собранието следната недела да биде изгласан,... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Власта најавува нова поддршка за студентите, и тоа во вид на ваучери за одмор. Министерот за економија Крешник Бектеши соопшти дека студентите ќе бидат поддржани со нова мерка – ваучери за посета на туристички места во земјава. За тоа ќе бидат наменети 64 милиони денари и најпрво ќе бидат опфатени... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Скопје, 07.12.2023: Aleph Group, Inc., екосистем од локални дигитални експерти и технолошки потпомогнати решенија, ја започнува својата „One Brand’ иницијатива, обединувајќи ги своите уникатни брендови, заедно со Httpool на Aleph– под заедничко име Aleph. Aleph, познат по своето динамично дигитално огласување и технолошки- водени решенија, со задоволство ви го најавува... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Се зголемува минималниот износ за К-15, кој, за оваа година ќе изнесува речиси 250 евра, велат новите пресметки. Со растот на просечната плата, расте и К-15. Според пресметките ваквата бројка се добива кога ќе се земат предвид последните просечни месечни плати што ги објавил Државниот завод за статистика и кога... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Светската здравствена организација повикува на зголемување на даночната стапка за алкохолните и засладените пијалоци. Светската здравствена организација (СЗО) денеска ги повика властите ширум светот да ги зголемат даноците за алкохолните пијалоци и слични производи кои во моментов не се оданочуваат, како виното во одредени европски земји. Пијалоците кои содржат шеќер,... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Бик (20 април – 20 мај): Поединците Бикови често се поврзуваат со финансиска стабилност и практичност. Вашиот фокус и одлучност може да доведат до поволни финансиски резултати или можности за зголемен приход. Јарец (22 декември – 19 јануари): Јарците се познати по силната работна етика и амбициозност. Во декември, вашата напорна работа и стратешки пристап... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Иако точното потекло на прославувањето на вториот почеток на новата година е непознато, обичајот често се следи на два зимски фестивали: Сатурналија во антички Рим и Хогманај, викиншка традиција која сè уште се слави на Нова година во Шкотска. Сатурналија се одржуваше секоја година за време на зимската краткоденица, а бидејќи беше најголемата забава во... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Ниското ниво на железо е најчестото и најраспространето нарушување во исхраната во светот, особено во западните земји, соопшти Светската здравствена организација. Тие веруваат дека дури две милијарди луѓе, што е над 30 отсто од светската популација, страдаат од одреден степен на недостаток на железо, што е особено честа појава кај жените. Ова се најчестите знаци:... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Кефирот е култивиран, ферментиран пијалок кој потсетува на јогурт. Одредени извори наведуваат дека овој пијалок е стар повеќе од 1000 години и потекнува од Кавказ. Наводно, локалните мештани, познати по своето здравје и долговечност, случајно го откриле додека носеле свежо млеко во нивните кожени чанти. Некогаш малку познат надвор од Кавказ, денес кефирот е особено... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Испуканите пети се проблем со кој многумина од нас се соочуваат секојдневно. Отстранетиот калузен епидермис се враќа како бумеранг, а нашите стапала постојано не изгледаат како што би сакале. Оваа купка за потпетици со домашни состојки може да ви помогне да ги трансформирате стапалата пред да влезете во пролетни чевли. Што ви е потребно за... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
