Предвремени парламентарни избори – да или не?

САНДРА ГАВРИЛОВСКА

По воведување на политичкиот плурализам (во 1989 година), до сега во Македонија се одржани пет регуларни парламентарни избори (во 1990, 1994, 1998 2014 и 2016 година) и пет предвремени парламентарни избори (во 2008, 2011, 2014, 2016 и 2020 година).

Последна причина за донесување на одлука за одржување на предвремените парламентарни избори во 2020 година беше недобивање на согласност за почеток на преговорите за членство на Македонија во Европската унија.

Предвремени парламентани избори во контекст на евроинтеграциите

Сега, во фаза од скрининг процесот за пристапување на Северна Македонија во Европската унија, барањето на опозициската ВМРО-ДПМНЕ за итни и брзи предвремени парламентарни избори, се заснова на економската и енергетската криза, животниот стандард, па дури и битката со организираниот криминал и корупција (и тоа, во услови кога сеуште не е расчистен криминалот и корупцијата на актуелната опозиција, како претходна власт!?).

Меѓутоа, потребата од уставни измени, пред сè, заради реализација на европската интеграција на државата, евентуално може да биде претпоставена причина за одржување на предвремени парламентарни избори во 2023 година.

Всушност, ЕУ членството и пристапувањето на Република Северна Македонија кон Европската унија подразбираат Собрание кое ќе обезбеди двотретинско (2/3) мнозинство за измена на Уставот, во смисла на внесување на Бугарите во Преамбулата на македонскиот устав.

Тоа пак, подразбира постоење на политичко и меѓуетничко единство за влез на Северна Македонија како полноправна членка во Европската унија, односно зацврстување на стабилноста на владејачкото мнозинство, како и евентуално проширување на владината коалиција.

Притоа, треба да се има во предвид и неефикасната работа на сегашното Собрание, пред сè, поради неконструктивниот однос на опозицијата, но и поради непостојаното владејачко мнозинство.

Оттука, сите опции за зацврстување и проширување на владината коалиција или за вклучување на опозицијата во работата на Собранието, а со тоа и во процесот на европската интеграција на државата, имаат многу поголемо значење, отколку предвремените парламентарни избори.

Тоа е решение за неефикасната работа на сегашното Собрание, предизвикана поради неконструктивниот однос на опозицијата, но и поради непостојаното владејачко мнозинство, а не предвремени парламентарни избори.

Исто така, во услови на општествено–политички и економски предизвици и кризи, без предвиден буџет на Државната изборна комисија за предвремени парламентарни избори, не постои никаква, а најмалку реална, потреба за одржување на предвремени парламентарни избори, особено од аспект на предизвикување на дополнителни трошоци и пореметувања на, и онака, кревкиот систем.

Изборни реформи

Секако, од особено значење за одржување на следните парламентарни избори, било редовни или предвремени, се и изборните реформите, во смисла на (1) бројот на изборни единици, (2) видовите листи на кандидати за пратеници, (3) гласањето во странство и (4) регистрација на гласачите.

Идејата за трансформирање на постојните шест изборни единици во една изборна единица, од една страна, овозможува повеќе партии да влезат во Собранието, а притоа да се сведе на минимум ризикот од блокирање на работата на Собранието и да се обезбеди негово ефективно функционирање, но од друга страна,  може да доведе до послаба територијална застапеност и да ја ослаби врската меѓу гласачите и нивните претставници.

Притоа, овој систем, односно моделот на една изборна единица со себе ја носи дилемата за изборниот праг – без или со минимален број гласови што партиите треба да ги добијат за да освојат едно пратеничко место.

Исто така, со моделот на една изборна единица, би се дала можност за влез на помалите партии во Собранието, без да мораат истите да влегуваат во коалиција со некоја од поголемите партии.

Воведувањето, пак, на отворени кандидатски листи за пратеници, се сведува на ризик од внатрепартиски конфликт поради зголемена конкуренција меѓу кандидатите од иста политичка партија, но би придонело кон намалување на партиската централизираност и намалување на моќта на партиските лидери, како и кон изборен систем што ги поттикнува избраните пратеници да бидат поодговорни пред својот електорат, со што се зајакнуваат отчетноста и квалитетот на законодавната власт.

Реформите во врска со уставно загарантираното право за гласање на нерезидентното население во странство, се сведува на намалување на максималниот број пратеници кои можат да се изберат да ја застапуваат дијаспората, и тоа од еден до три пратеника.

На крај, со задолжителна активна регистрација на гласачите, што би значело обврска за гласачите сами да се пријават за гласање, би се зголемила довербата во изборите, за што е потребно претходно враќање на довербата кај граѓаните, во институциите и технологијата што ја користат.

Текстот е личен став на Авторката. Дозволено е преземање на текстот според лиценцата Creative Commons 4.0| Извор: CIVIL Media

Топ вести – powered by Centar.mk

  • Centar.mk
  • Vestiplus.mk
  • Biznispro.com
  • Zena.mk
„Само се шегувавме“: Уапсени во Босна и Херцеговина поради тврдења за исчезната Данка донесена во полиција

Тројцата кои беа уапсени кај Хаџиќ бидејќи тврдеа дека имаат информации за исчезнатото девојче од Србија, Данка Илиќ, за што барале пари, во полиција изјавиле дека „само се шегувале“. Федералната полициска управа вечерва уапси три лица на локации кај Илиџа и Хаџиќ кои на социјалните мрежи тврдеа дека имаат информации Прочитај повеќе...

Полицијата ја опколи куќата во која исчезна Данка – возила со ротација забележани вечерва

Неколку автомобили на српското МВР во ротација поминале во правец на куќата пред која исчезнала малата Данка, пренесува Телеграф. Црно возило го следеше колоната под ротација. На стадионот во Бор слета и хеликоптер на српското МВР. Засега не се знае дали багерите, кои го расчистуваа теренот, привремено го прекинаа копањето Прочитај повеќе...

Ковачевски: Со државната поддршка за македонските комапнии создадовме нови 5.000 работни места

Претседателот на Социјалдемократскиот сојуз на Македонија, Димитар Ковачевски денеска учествуваше и дискутираше на панел дискусија „Креираме развој преку поддршка на инвестиции“ во организација на ТИРЗ и Кабинет на ЗПВ Битиќи. Денешната трибина, ја посочи претседателот Ковачевски, како добра можност да се сублимираат досегашните преземени мерки и резултатите во делот на Прочитај повеќе...

Унијата на Ромите дел од Европскиот фронт, Ахмети: Не’ очекува голема победа

По потпишувањето на коалицијата за Европскиот фронт со ДПA на Мендух Тачи, Народното движење на Скендер Реџепи Зејд, ДЕП на Аријан Хоџа и Демократска партија на Турците (ТДП), претседателот на Демократската унија за интеграција, Али Ахмети одржа конференција за медиумите, каде што беше потпишан коалицискиот договор со Фатма Османоска, претседател Прочитај повеќе...

Сонце и температури над 28 степени – Метеоцентар со детална прогноза за претстојниот викенд

Следува период на сончево и топло време со пораст на температурата кон викендот. Утринските температури ќе бидат постојано над нулата, а поголемо наоблачување со услови за појава на дожд се очекува на почетокот на следната недела и ќе биде проследено со умерено спуштање на температурата. Прогноза за 30.03.2024 Минимална температура: Прочитај повеќе...

Нова револуционерна мерка од 2025 година: Седумчасовно работно време за одредени дејсности и сектори

Нова револуционерна мерка во делот на работните односи. Веќе од почетокот на следната година, одредени дејсности и сектори ќе имаат седумчасовно работно време. Веќе од 2025 година во одредени сектори ќе се воспостави работен ден од седум часа, односно работна недела од 35 часа наместо 40 часовна работна недела, но притоа платите нема да се […] Прочитај повеќе...

Битиќи и Деспотовски: Kреираме развој со поддршка на инвестиции на домашни и странски компании

Можностите за инвестиции и поддршка од државата особено за домашните компании, идни мерки како и презентација на примери на македонски компании кои со поддршката од државата градат успешни приказни беше во фокусот на денешната панел дискусија посветена на економијата и инвестициите. Настанот го организираа заменик на претседателот на Владата на Република Северна Македонија, задолжен за […] Прочитај повеќе...

Јавното обвинителство се координира со останатите институции за обезбедување фер и демократски изборен процес

Координација на активностите за успешно спроведување на претстојните избори, со поддршка од сите институции кои се дел од овој процес, беше тема на денешниот состанок на Јавниот обвинител на Република Северна Македонија Љупчо Коцевски со претседателот на Владата на Република Северна Македонија Талат Џафери. На средбата присуствуваше и јавниот обвинител Џељаљ Бајрами, претседател на Комисијата […] Прочитај повеќе...

Костадиновска-Стојчевска: Ги исполнуваме препораките на УНЕСКО и заеднички овозможуваме трајна заштита на Охридскиот Регион

Министерката за култура и претседателка на Националната комисија за УНЕСКО, Бисера Костадиновска-Стојчевска денеска во Охрид оствари работна средба со претставниците на реактивната мониторинг мисија на УНЕСКО која е составена од членови на Центарот за светско наследство, Меѓународниот совет за споменици и локалитети и Меѓународната унија за заштита на природата. Средбатата се одржа во Завод и […] Прочитај повеќе...

Просечна плата од 1.100 а по влезот на Македонија во ЕУ, 1.300 евра, најавува Битиќи

Потпретседателот на СДСМ Фатмир Битиќи во интервју за Слободен печат истакна дека СДСМ во новата програма предвидува просечна плата од 1.100 евра до крајот на 2028 година и дека според него тоа е сосем остварливо. „Велиме дека просечната плата во државата во 2028 година ќе биде 1.100 евра и тоа се истите анализи и метрики […] Прочитај повеќе...

Дарко Лукиќ од 1 јули е новиот извршен директор на Групацијата Нелт

Групацијата Нелт продолжува забрзано да се развива, со синергија на организациски промени, инвестиции во дигитална трансформација и развој на африканските пазари. На третата годишна конференција „Accelerate 2025“, посветена на актуелната деловна стратегија, присуствуваа повеќе од 200 менаџери на компаниите кои се дел од Групацијата. Милош Јелиќ, првиот извршен директор на... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...

Прва регионална конференција на професионални сметководители во РСМ:  Континуирана едукација и почитување на етичките и професионалните меѓународни стандарди се клучни за статусот и развојот на сметководството

Неопходни се одлучни чекори, јасна институционална поддршка и соработка помеѓу сите засегнати страни и партнери во процесот, како и искористување на искуствата на земјите од регионот, за да се овозможи натамошен развој на сметководствената дејност и унапредување на статусот на професионалните сметководители во нашата земја. Ова се дел од препораките... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...

Собранието го донесе новиот закон за вино – Лозарите добиваат гарантирана откупна цена на винското грозје

Собранието на Република Северна Македонија, на денешната седница, со 64 гласа ЗА го донесе новиот закон за вино, предложен од министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство. Исполнивме уште еден даден збор пред лозарите. Новиот закон за вино во целост е усогласен со одредбите на европското законодавство, во делот на воведувањето... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...

Пуштена во употреба високонапонска трафостаница во Штип

Со пуштање во употреба на новата трафостаница „Штип 1“ се поттикнува локалниот развој во штипскиот регион. На официјалниот старт со работа на трафостаницата присуствуваа претседателот на Управниот одбор на ЕВН Македонија, г-дин Волфганг Маиер и градоначалникот на општина Штип, г-дин Иван Јорданов. „Задоволувањето на потребите на нашите корисници и сигурноста... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...

Народната банка и гувернерката Ангеловска-Бежоска избрани од ЕБОР за водачи на проектот за женско претприемаштво во нашата земја

Поголемата финансиска инклузија на жените претприемачи преку развивање вештини, знаења, изработката и следењето на соодветните податоци и пристапот до финансиски средства се основните цели на пилот-проектот со кој ќе раководи Народната банка со поддршка од Европската банка за обнова и развој (ЕБОР). Ова беше истакнато на денешниот настан на кој... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...

ЖЕНИТЕ ВО ПРЕДНОСТ: Научниците открија максимален број години колку луѓето можат да живеат

Ако сте загрижени за брзината со која се приближувате до следниот „голем“ роденден, тогаш имаме добри вести за вас. Се разбира, да наполните 25, 30 или 40 години изгледа страшно, но научниците тврдат дека ја откриле максималната возраст до која човек може да живее, а ве чекаат уште убави години. Заклучоците доаѓаат од студијата спроведена... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...

Пари ќе “паѓаат од небо”: Најдобриот руски астролог вели дека овие два знака во март ќе пливаат ВО ПАРИ

Познатиот руски астролог Павел Глоба тврди дека двата знака од Зодијакот во март ќе имаат повеќе среќа од сите други кога се во прашање финансиите и парите. Имено, тој истакнува дека материјалниот аспект од нивниот живот ќе биде многу нагласен, а во позитивна смисла, во текот на првиот пролетен месец и дека може да очекуваат... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...

ОГАН ВО КРЕВЕТ: Топ 10 работи кои откриваат голем љубовник

Можеби мислите дека ви е жешко во кревет, но можеби не ви оди баш најдобро. Што го прави добар љубовник? 10 карактеристики на личност која може самоуверено да каже дека е добра во кревет. Доколку се пронајдете во овие 10 работи, немате причина за грижа, пишува Крстарица. 1. Сакате да учите нови работи 2. Разигран... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...

Трите хороскопски знаци кои најмногу изневеруваат на ергенски и момински забави

Жените често се повозбудени од мажите за денот на нивната венчавка. Тие му придаваат важност на секој детал, дури и на чиновите што доаѓаат пред самиот ден на свадбата. При нивното организирање се одлучува дали тоа ќе биде помирна опција или на пример одење во клуб, изнајмување простор и слично, а често на овие прослави... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...

Четири хороскопски знаци кои ќе пливаат во пари овој март!

Еве четири хороскопски знаци со оптимистички финансиски изгледи за март 2024 година: Бик: Поединците Бик може да најдат профитабилни можности во стабилни инвестиции или потфати со недвижнини во текот на март 2024 година. Нивната практична природа и решителност може да доведат до значителни финансиски придобивки. Лав: Лавовите може силно да блеснат во нивните кариери во... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...