Промените на македонскиот Устав не може да бидат „копи-пејст“ на хрватскиот Устав
пишува Љубиша НИКОЛОВСКИ
„Зошто молчи СДСМ и ДУИ на предлогот на Христијан Мицковски, промената на македонскиот Устав да биде по теркот на хрвтаскиот Устав, според кој Хрватска е национална држава на хрватскиот народ и држава на припадниците на националните малцинства…“ прашува ВМРО-ДПМНЕ?
Веројатно затоа што некои прашања не заслужуваат одговор!
Дали Мицкоски навистина би гласал за промена на Уставот по хрвтаскиот модел и би го вратил времето во Македонија назад? Секако дека не!
Тоа што Мицкоски сега го прави е играње со бројки во процедурата за промена на Уставот, сакајќи да покаже дека владеачкото мнозинство нема 80 пратеници ниту за првата фаза од промената на Уставот.
Оттаму и неговата подготвеност да го застапува хрватскиот модел во Парламентот кога за тоа ќе има „услови“.
Но, во суштина станува збор за извртување на идејата за проширување на листата на делови од народ кои се веќе во Преамбулата на македонскиот Устав, а за што во јавниот дискурс беше земен примерот на Преамбулата од хрватскиот Устав.
Доколку ВМРО-ДПМНЕ навистина има предлози за тоа како да се изведе промената на Уставот, а меѓу кои е и овој што лидерот на партијата го наведува, може официјално да ги достави до Работната група (која е во фаза на формирање), или уште подобро да партиципира со свој член во работата на ова ад хок тело.
Дали тоа ќе биде прифатено од страна на другите членови на Комисијата е едно прашање, а друго е како тоа ќе биде примено од страна на политичките субјекти во земјата кои на крајот на краиштата ќе треба да се произнесат во Собранието.
Но „подготвеноста“ на Мицкоски „уште утре“ да се гласа за таква преамбула во која Албанците и другите делови од народ би се „вратиле“ во категоријата малцинства, веќе предизвика контра реакции од страна на некои политички партии на Албанците, како и кај одредени интелектуални кругови во албанскиот блок.
Со тоа наместо одговори на кои инсистира Мицкоски, се зголемува бројот на прашања што можат да му се упатат и нему. Како тој ќе одговори на овие предлози на Алтернатива државата да се дефинира како „држава на македонската нација, албанската нација и други етнички заедници“, или пак да биде „држава на нејзините граѓани“ и да нема никакви етнички атрибути.
Владејачката Алијанса за Албанците му возврати на ВМРО-ДПМНЕ дека „времето на доминација на еден етникум во Северна Македонија е завршено“.
„Решението што го нуди ВМРО-ДПМНЕ во однос на преамбулата е апсолутно непознавање на реалноста или намерно отстапување за изборни ефекти“, велат од Алијанса за Албанците.
Значи одговорите на прашањата што Мицкоски ги упати до СДСМ и до ДУИ, стигнаа од друга адреса. Имено не се само Ковачевски, Мицкоски и Ахмети надлежни за вакви прашања за кои Мицкоски наводно е спремен уште утре да ги „реши“.
Но во секој случај, ПР службата на ВМРО-ДПМНЕ се покажа уште еднаш во вистинската препознатлива светлина на собирање национални поени пред делови од македонскиот народ, кој може дури и да поверува дека оваа политичка партија тоа сериозно и ќе го направи.
Секоја држава ги уредува работите во Уставот според состојби што произлегуваат од реалноста
Инаку за воља на вистината идејата не беше да се преслика хрватскиот Устав буквално, во целост, туку да се пресликаат оние елементи кои усшешно би се примениле на македонските прилики. Македонија нема потреба да копира туѓи уставни решенија кои не кореспондираат со нашата реалност. Дотолку повеќе што Македонија е суверена држава која самата си ги носи одлуките за своето внатрешно уредување, не срамејќи се да користи и туѓи искуства по одредени прашања, ако за тоа има потреба.
Што се однесува до Хрватска, таа си има своја историска и политичка позадина што придонела за повеќекратно менување на преамбулата, како одраз на некоја нова реалност што во меѓувреме се случила.
И ако сакаме да споредуваме според некоја слободна паралела која може да се извлече испаѓа дека има обратен ред на промени од македонскиот историски континуитет.
Хрватска во својот Устав од 1963 говори за братсво и единство на Хрватите со Србите во НОБ и во социјалистичкта револуција.
Подоцна, во 1990 Хравсткиот Сабор прави промена на Уставот, во кој во Преамбулата стои дека Република Хрватска се конституира како национална држава на хрватскиот народ и како држава на другите народи и малцинства кои се нејзини државјани: Срби, Муслимани, Словенци Чеси, Словаци, Унгарци, Евреи и други, на кои им е загарантирана рамноправност. Значи тогаш Хрватска одважно говори за други народи и малцинства, наведени погоре.
Но веќе по воениот конфликт во деведесеттите со распаѓањето на Југославија и по т.н. Домовински рат, Хрватска прави уште една промена на Уставот и во новата Преамбула се бришат „другите народи“ и останува да биде Национална држава на хрватскиот народ и држава на припадниците на националните малцинства: Србите, Чесите, и уште 20 други меѓу кои и Македонци, Бугари, Албанци и други.
Нема потреба да се копираат туѓи уставни решенија
Македонија историски и политички имаше понаков внатрешно политички состав и поинаков историски од.
Кај нас Уставите од 1974 како и оној од 1991 се слични со оној последниот на Хрвстска.
Во Уставот од 1974 Социјалистичка Република Македонија е национална држава на македонскиот народ и држава на албанската и турската народност во неа…
Или во Уставот од 1991 во кој Македонија е конституирана како национална држава на македонскиот народ во која се обезбедува целосна граѓанска рамноправност и трајно сожителство на македонскиот народ со Албанците, Турците, Власите, Ромите и другите националности кои живеат во Република Македонија. (Категоријата националност беше замена за терминот малцинство.)
Додека Уставот од 2001 е на некој начин сличен со Уставот на Хрватска од 1990 каде во еден дел се говори за национална држава на хрватскиот народ и како држава на другите народи…
Имено во 2001, по конфлктот во Македонија се менува Преамбулата и сега стои:
Граѓаните на Република Македонија, Македонскиот народ, како и граѓаните кои живеат во нејзините граници кои се дел од албанскиот народ, турскиот народ, влашкиот народ, српскиот народ, ромскиот народ, бошњачкиот народ и другите, преземајќи ја одговорноста за сегашноста и иднината на нивната татковина….и т.н.
Имено нашиот воен конфликт резултираше со помалку последици во стварноста од оние низ кои мина Хрватска, но со поголеми демократски „жртви“ што мораа да се платат за мир, стабилност и просперитет на државата.
При тоа треба да се има предвид и различната етничка структура на населението во Хрвстска и онаа во Македонија.
Србите за кои толку многу се говори дека се избришани од хрватскиот Устав како државотворен натрод, и натаму се најголема етничка малцинска заедница во Хрватска, но со 3,2 проценти според пописот во 2021 година. И со децении наназад се движат меѓу 4,4, и 4,5 проценти, а дури и пред војната 1991, кога биле најмногубриојни претставувале 12,2 проценти од вкупното население.
Разликата е видлива кога станува збор за етничкиот состав во Македонија. Кај нас само Албанците се 24,30 проценти, додека останатите се Турци 3,86, Роми 2,53, Срби 1,30, Бошњаци 0,87, Власи 0,47 и други 1,03.
Се разбира дека споредбите се делумно неумесни, но ако најбројната етничка заедница во Хрватска брои осум пати помалку од нашата најбројна, тогаш Хрватска може „да си дозволи“ да ги нарекува малцинство сите оние кои се во рамките на тој праг.
Замислете каков би бил хрватскиот устав ако Србите беа 25 посто и како Србите ќе се однесуваа ако беа во толкав број.
Затоа, секоја држава треба да ги утврдува своите национални интереси според реалните состојби на теренот и според можностите кои и стојат на располагање.
Сѐ друго е одење по жица над провалија, без сигурносно јаже околу појасот.
извор РАЦИН.МК
Топ вести – powered by Centar.mk
- Centar.mk
- Vestiplus.mk
- Biznispro.com
- Zena.mk
Овен (21 март – 19 април): Можеби ќе почувствувате наплив на авантуристичка енергија денес, Овен. Прегрнете го! Излезете од вашата комфорна зона и пробајте нешто ново. Без разлика дали станува збор за истражување на ново хоби или одење на спонтано патување, нека ве води вашата љубопитност. Само не заборавајте да... Прочитај повеќе...
Сите предлози на ВМРО-ДПМНЕ и Христијан Мицкоски се прифатени и сега дијалогот за процесот важен за европската иднина на државата треба да продолжи, порача претседателот на СДСМ, Димитар Ковачевски за Телевизија Алсат. „Гледајќи го дискурсот кој што го имаше ВМРО-ДПМНЕ сфатив дека тие сакаат да бидат дел од власта, дел... Прочитај повеќе...
Само со преодна Влада може да обезбедиме национално единство и доверба кај граѓаните, а Демократската унија за интеграција после 20 години да ја пратиме во опозиција и криминалците да одговараат, истакна лидерот на ВМРО – ДПМНЕ Христијан Мицкоски на вечерашната трибина „Политики за силна култура и развиен туризам“, што се... Прочитај повеќе...
Прес-конференција, Богданка Кузеска, портпаролка на СДСМ Централниот одбор на СДСМ оцени дека е добро што на средбата со опозициската ВМРО-ДПМНЕ е воспоставен дијалог во исклучително важен момент за иднината на државата. СДСМ уште еднаш покажа државнички и државотворен капацитет и понуди рака за отворен дијалог, но и делување во остварување... Прочитај повеќе...
ЦУК: Вонредна информација од Јавно Претпријатие за одржување и заштита на магистралните и регионалните патишта Поради обилни врнежи од дожд на патниот правец М.Каменица – Делчево (А3) на два километри пред Делчево сообраќајот се преусмерува преку Виница и Смојмирово. На самото место е поставена соодветна сообраќајна сигнализација. На учесниците во... Прочитај повеќе...
Прес-конференција, Богданка Кузеска, портпаролка на СДСМ Централниот одбор на СДСМ оцени дека е добро што на средбата со опозициската ВМРО-ДПМНЕ е воспоставен дијалог во исклучително важен момент за иднината на државата. СДСМ уште еднаш покажа државнички и државотворен капацитет и понуди рака за отворен дијалог, но и делување во остварување... Прочитај повеќе...
Лидерската средба беше успешна, драго ни е што ВМРО-ДПМНЕ ги помести позицииите и сега може да разговараме како да ги изведиме уствните измени, изјави секретарот за меѓународна соработка на СДСМ и вицепремиер Бојан Маричиќ за Канал 5, пред состанокот на Централниот одбор на СДСМ. -Лидерската средба донесе неколку битни точки,... Прочитај повеќе...
Социјалдемократите пред почетокот на седницата на централниот одбор упатија сочувство до семејството, роднините, пријателите за трагично починатата Татјана Петрова, наша сопартијка и докажана активистка, секретар на ОО СДСМ Неготино која денеска го загуби животот во сообраќајна несреќа. Пред почеток на седницата на Централниот одбор беше оддадена почит и изразено сочувство... Прочитај повеќе...
Еден од условите на лидерот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, со кој сака да го оправда гласањето за уставните измени и за кој наводно има разидување со премиерот Димитар Ковачевски е – од кога да важат уставните измени и да се искористат дупките во заклучоците за Македонија за да се смени... Прочитај повеќе...
„Лидерската средба ни донесе неколку битни точки, а најважното е што ниту една партија не е против уставните измени, различни се само условите. Ние сме подготвени оние услови кои се реални, изводливи и не излегуваат од преговарачката рамка да ги реализираме. Не е тоа затоа што ние сметаме дека тоа... Прочитај повеќе...
На девизните берзи вредноста на доларот во однос на кошницата валути порасна, по минатонеделниот пад. Индексот на доларот, кој ја покажува вредноста на американскиот долар во однос на другите шест најважни светски валути, утринава се движи околу 104,14 поени, додека во петокот навечер изнесуваше 104,04 поени. Истовремено, курсот на доларот во однос на јапонската валута […] The post Доларот зајакна, цените на нафтата утрово пораснаа appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
До брз кредит може да се дојде многу лесно со обично покажување на лична карта или со аплицирање онлајн, па така десетици граѓани од Македонија завршија со злоупотребени податоци, при што сајбер криминалците успеале да подигнат кредит во нивно име. Изминатиот период речиси секојдневно полицискиот билтен изобилува и со случаи каде измамници со туѓи лични […] The post Дали треба да се стави крај на манипулациите со брзите кеш кредити!? – Граѓаните бараат строга регулација appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
И покрај носењето на измените на законот за заштита на потрошувачите, забележано е присуство на маркетинг промоции на компании за технологија и облека кое според граѓаните е манипулативно. Слично се случува и кај некои дилери на автомобили кои не ја прикажуваат реалната цена на производите. Нема веќе лажни попусти, а сезонско намалување ќе има само […] The post Фрчат попусти од 60%, 70%, 80% – но кога ќе дојде ред за купување попустот го нема или важи само за производ кој го нема на залиха appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Според последниот извештај на Светскиот економски форум, ризикот од фрагментација на глобалната економија (деглобализација) е еден од трите најголеми глобални ризици, заедно со кризата на трошоците на животот и климатските ризици. Процесот на деглобализација може особено неповолно да делува на малите економии коишто по својата природа се повеќе зависни од надворешна трговија и пристап до […] The post Ангеловска-Бежоска на конференција на ММФ и ХНБ: Структурни реформи и пристап до меѓународно финансирање за поддршка на растот на регионот appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
ДЕКЛАРАЦИЈА, ДОГОВОР МЕЃУ ЈАВНИОТ И ПРИВАТНИОТ СЕКТОР, ЕКОНОМИЈАТА ПРЕД ПОЛИТИКАТА, ИЗВОЗОТ НАД СИТЕ НИВ Многу бизнисмени долго време ме прашуваат која е појдовната точка за излез од сегашната состојба. Анкетите кои ги спроведовме во повеќе од 300 компании и разговорите што ги имавме со повеќе од 100тина значајни личности од бизнисот и науката недвосмислено потврдуваат […] The post Колумна на Азески: Економијата пред политиката, извозот над сите нив appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Најголема улога во женското репродуктивно здравје имаат хормоните кои регулираат голем број процеси во организмот. Така, под влијание на хормоните може да се забележат одредени појави во телото на жената во текот на менструалниот циклус, како физички така и емоционално. Покрај тоа што главните симптоми на менструацијата се болни грчеви во стомакот, најверојатно жената ќе... Прочитај повеќе Чланак Еве што се случува во телото на жената за време на ПМС: Хормоните се главни виновници за се се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Ако мислите дека физичкиот изглед е главниот фактор за успешно флертување, вие сте осудени на неуспех. Самодовербата и шармот се поважни од физичкиот изглед. Изгледот е, да не се лажеме, важен, но без шарм и уште неколку ситници е недоволен за успешно заведување. Секако, секој има своја тактика за заведување, но постојат одредени испробани трикови... Прочитај повеќе Чланак СТАНЕТЕ КРАЛИЦА НА ФЛЕРТОТ, А ЕВЕ И КАКО – Седум трикови за заведување на кои мажите никогаш не можат да одолеат се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Бидете искрени со себе бидејќи од тоа зависи иднината на вашата врска. Откако ќе поминат првичниот занес и огномет од емоции, секоја врска достигнува точка на прекршување. Тогаш е време да се преиспитате себеси и вашите чувства и да одлучите дали врската има иднина или не. Сосема е нормално дека во одредени ситуации нема да... Прочитај повеќе Чланак Не сте сигурни дали тој е вистинскиот? – Овие 5 прашања треба да си ги поставите по три месеци врска се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Според истражувањето на експертите од Универзитетот Лунд во Шведска, три шолји кафе дневно и тоа како влијае на здравјето на жените. Беа анкетирани 300 жени и таа студија покажа дека три шолји кафе можат да ги намалат женските гради, а процентот на намалување би се зголемил со секоја консумирана доза. Тие рекоа дека постои јасна... Прочитај повеќе Чланак ШОК истражување: Еве дали КАФЕТО ГИ НАМАЛУВА ГРАДИТЕ се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Осаменоста е вообичаено чувство, но има чекори што можете да ги преземете за да се чувствувате подобро. Слушањето музика, викањето пријатели, шетањето надвор и други активности може да го намалат ова непријатно чувство. Долгорочната осаменост може да ве исцрпи емоционално, правејќи го животот да изгледа потежок отколку што навистина е. Запомнете дека осаменоста не е... Прочитај повеќе Чланак 5 работи што треба да ги правите кога се чувствувате осамено: Започнете со пуштање музика се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
