Руската војна против Украина ја запечати западно-европската иднина на Западен Балкан
МАРЈАН ЗАБРЧАНЕЦ
Една година после почетокот на руската воена инвазија врз Украина, она што преовладува како глобална перцепција и порака која денес го обиколува светот е херојството на украинскиот народ и обединувањето на западниот демократски свет во поддршката на суверенитетот и територијалниот интегритет на Украина.
Путин е се подалеку од победата на која се надеваше бидејќи после цела година не успеа ниту да се доближи до Киев ниту да окупира и отцепи поголема геостратешка територија од Украина. Наспроти тоа, срушен е митот за наводната јачина на руската војска, Кремљ претрпе огромни штети и загуби по своите воени и човечки капацитети, поддршката од светот е сведена на минимум, а западот воведе комплексни санкции за Русија кои во комбинација со загубите на ресурси претставуваат сериозен удар за развојот на руската економија на која до сега беше навикнато населението.
Кон перцепцијата за Путин како губитник влијаат и неуспесите на руските информациски интервенции на Западен Балкан односно тоа што Путин не успеа да го спречи членството на Црна Гора и Северна Македонија во НАТО, ниту пак европската интеграција на Србија. Западен Балкан речиси и да е независен од руската економија, имајќи предвид дека регионот успешно го диверзифицира своето снабдување со гас и станува енергетски независен благодарение на заедничката европска енергетска политика и на се поголемото искористување обновливи извори на енергија за што сме особено погодни како поднебје.
За нашата целосна независност од Русија говори и фактот што трговската размена на Северна Македонија во 2022 година со Европската Унија изнесувала повеќе од 12 милијарди евра вкупна вредност на годишниот увоз и извоз, наспроти само 470 милиони евра вредност на трговската размена со Русија, што е 25 пати помалку во споредба со размената со ЕУ.
Ваквите тенденции укажуваат на непобитност на фактот дека бројот на граѓани од Западен Балкан кои се изјаснуваат за неутрални по однос на руската војна против Украина само ќе се намалува, а регионот ќе продолжи да се интегрира западно-демократски во услови кога истокот не само што не е алтернатива, туку претставува и опасност по безбедноста и мирот.
Русија подгрева етнонационализми на Балканот, ги користи историските спорови меѓу земјите
И покрај интензивните пропагандни и дезинформациски интервенции кои доаѓаа од (про)руските центри врз Северна Македонија и регионот, крајниот исход беше успешно зачленување на нашата земја и на Црна Гора во НАТО. Сепак, руската информациска инвазија врз нашето поднебје не смее да се потценува бидејќи има свои силни последици врз одржувањето на мирот, соработката и пријателствата меѓу балканските народи и држави. Руската надворешна политика покрај неофицијалните канали често ја користи и својата официјална дипломатија за да го засилува етнонационализмот во регионов, односно да ги засилува споровите кои имаат историски предзнак, како што се бугарско-македонските историски прашања.
Таков е примерот со честитката за Денот на сесловенските просветители Свети Кирил и Методиј, 24 Мај од 2021 година. Во Скопје, амбасадата на Русија преку твитер ни го честиташе празникот со цитат од рускиот претседател Владимир Путин, кој гласи:
„Денеска во Русија е свечен ден – Денот на словенската писменост, а писменоста дојде кај нас токму од македонската земја“. Но, во исто време, прилично дволично и со јасна намера да подгрева етнонационализам, во Софија, тамошната руска амбасадорка Елеонора Митрофанова го честиташе празникот на светите браќа, како Ден на бугарската азбука. Таа додаде дека без сомнение улогата на Бугарија во распространувањето на словенската писменост, јазик и култура била бесценета.
Сличен е и примерот со руската честитка по повод роденденот на Гоце Делчев упатена до македонскиот народ, додека во Софија истата таа руска дипломатија го честита роденденот на Николај Игнатиев, рускиот дипломат кој го потпишува Санстефанскиот договор, кој е поразителен за Македонија. Со Договорот се воспостави Санстефанска Бугарија како независна држава и во нејзини рамки влегуваат делови од Македонија, сосема спротивно од идеалите за слободна македонска држава за кои се бореше Делчев.
Последниот период руските интервенции се особено видливи и во БиХ, преку поддршката на потпалувачките изјави на Додик за отцепување на Република Српска, како и во Србија, преку поддршката на наративот „Косово никогаш нема да биде независна држава“, што секако е целосно спротивно од политиката што Русија ја применува кон Украина, прогласувајќи еднострано отцепување територии по пат на воена окупација од страна на друга држава.
Западен Балкан станува енергетски независен
Иако ова е веројатно најтешкиот воен конфликт во новиот 21 век на европско тло, сепак последиците по енергетиката успеавме да ги надминеме како регион, без да се случат било какви посериозни последици по населението. Како регион и како држава, успешно превениравме хаварии на постројките, рестрикции на снабдувањето со струја, како и вртоглави поскапувања на домашните сметки. Не дојде ни до недостаток од храна и други основни домашни продукти. Зимата полека завршува, а ниту една од државите на Западен Балкан не настрада, ниту од енергетска, ниту од криза за храна.
Иако стравовите за годинава беа огромни, може да се заклучи дека Југоисточна Европа повеќе штета претрпе за време на политичките промени во Украина од 2005 година (Портокаловата револуција), отколку денес. Тогаш, државите од Југоисточна Европа останаа без испорака на природен гас кој транзитираше низ Украина, главната артерија за трансфер на овој енергенс во тие години.
ЕУ во тоа време немаше заеднички одговор на гасната криза, напротив, секоја земја-членка потпишуваше директни долгогодишни договори со „Газпром“, по различна методологија. За разлика од тогаш, денес ЕУ предводена од Германија води усогласена енергетска политика, настапува здружено при набавката на енергенси со цел да обезбеди подобра цена, а во вкупната европска политика сега се целосно интегрирани и државите од Западен Балкан, што секако е од клучно значење за успешното пребродување на кризата, заедно со експанзијата на искористување на сонцето и ветерот за производство на струја.*
Истокот не е никаква алтернатива, нашата економска размена со ЕУ е 25 пати поголема од таа со Русија
Приказните дека постоеле наводни источни алтернативи за нас како држава и за целиот регион не само што не се издржани, туку се и опасни ако се има предвид дека ние и историски и географски припаѓаме во Европа и дека во повеќе наврати нашиот народ ја потврдуваше својата европската и евроатлантската стратешка ориентација.
Дека ниту Русија, ниту Кина не можат да бидат алтернатива за нашата иднина говори фактот што од т.н. Исток или од т.н. Евро-Азија не сме добиле ништо во споредба со она што ЕУ веќе ни го испорачува и ни го нуди – милијарди евра директна помош, поддршка на институциите, европски стандарди за подобар живот на граѓаните. Сето ова ни го нуди и ни го обезбедува токму Западот, не Истокот.
И конечно, дека нашата единствена економски исправна опција се демократијата и Европа говорат и податоците за трговската размена меѓу Северна Македонија со ЕУ и Русија. Имено, вкупната трговска размена во 2022 година (вкупна вредност на увозот и извозот) меѓу Северна Македонија и ЕУ изнесуваше 12 милијарди и 127 милиони евра, додека пак размената со Русија изнесуваше 470 милиони евра, што е за 25 пати помала економска размена во споредба со онаа со ЕУ. Кога е во прашање економската размена на Северна Македонија со Кина, таа е за 12 пати помала од онаа со Европската Унија.**
Да се напушти неутралноста по однос на руската војна против Украина, тоа е скриена поддршка за Путин
Наклонетоста на значителен дел од популацијата од регионот кон Србија, Турција и Унгарија е неспорен факт, но нашето пријателство со овие држави никако не смее да се претвора во причина за наша неутралност, кога е во прашање руската инвазија против Украина.
Ниту Србија, ниту Турција, ниту Унгарија не се неутрални – тоа се митови зад кои се крие нечија опасна агенда да се оправда воената агресија на Путин.
Србија не е неутрална бидејќи во Обединетите Нации гласаше ЗА резолуцијата со која директно се осудува руската војна во Украина и со која директно се дава поддршка на суверенитетот на Украина. Во исто време, Србија демонстрира одлучност во решавањето на спорот со Косово и недвосмислено брза на европските шини кон Брисел.
Турција е членка на НАТО, сојузот кој недвосмислено ѝ помага на Украина, сојузот на држави кој никако не е и не може да биде неутрален по ова прашање. Ердоган не може да е неутрален кога сам потврдува дека му рекол на Путин „Крим да им се врати на неговите вистинските сопственици. Тоа се и наши потомци во исто време, луѓето кои живеат таму. Ако го остварите овој чекор, ако нè оставите, ќе ги ослободите и кримските Татари и Украина исто така“. На прашањето како треба да изгледа крајот на војната во Украина, Ердоган има изјавено дека земјата што ја освоија Русите мора да му се врати на Киев. Ова јасно покажува дека Турција е на страната на украинскиот суверенитет.
Слично е и со Унгарија и Орбан. Унгарија е членка на НАТО и не е неутрална по однос на руската инвазија врз Украина. Уште една потврда за тоа е последната изјава на унгарскиот премиер Виктор Орбан кој рече дека Русија не може да победи, бидејќи целиот западен свет се построи зад Украина и повика на итно примирје и мировни преговори, нагласувајќи го нуклеарниот ризик кој го носи Русија.
Неутралноста како позиција во овој случај не може да биде ниту принципиелен, ниту хуман, ниту европски став. Македонскиот народ секогаш се борел против окупации, избегнувал воени конфликти и демонстрирал отвореност, пријателство, соработка. Оттука, недозволиво е да ја прифаќаме неутралноста кога е во прашање одбраната на украинската сувереност, кога е во прашање гинењето на илјадници човечки животи и милионите раселени, како резултат на воена интервенција од страна на друга држава – Русија .
* податоци од публикацијата на Фондацијата Фридрих Еберт „Европа во криза, Балканот во неизвесност“, анализа на Митко Андреевски со наслов „Украинската криза и рускиот гас како оружје за политички цели“
** податоци од Државен завод за статистика
Текстот е личен став на Авторот. Дозволено е преземање на текстот според лиценцата Creative Commons 4.0. | Извор: CivilMedia
Топ вести – powered by Centar.mk
- Centar.mk
- Vestiplus.mk
- Biznispro.com
- Zena.mk
Најмалку две лица загинаа во напад на Исмаилискиот центар во Лисабон, соопшти португалската полиција, без да даде повеќе детали. Си-Ен-Ен Португалија објави дека осомничениот за тој напад е наводно авганистански државјанин, кој нападот го извршил со голем нож, а потоа бил застрелан и приведен. „Главната цел на исмаилиските центри е... Прочитај повеќе...
Во Франција денеска се обновени протестите и штрајковите против пензиските реформи, со зголемено полициско обезбедување поради ризикот од насилство. Министерот за внатрешни работи Џералд Дарманен изјави дека 13.000 полицајци се распоредени на улиците, од кои речиси половина во главниот град. Протестите започнаа мирно. Во Париз, железничарите со запалени факели и... Прочитај повеќе...
Јавниот обвинител, Љубомир Јовески денеска се обрати на конференцијата „Подобрување на ефикасноста, транспарентноста и отчетноста на Јавното обвинителство“ на која беше презентирана алатката во изработка за мерење на перформансите на јавните обвинителства. Во своето обраќање, Јовески потенцираше дека јавните обвинители не бегаат од отчетност и одговорност за својата работа, но... Прочитај повеќе...
Основното јавно обвинителство во Панчево го лиши од слобода З. Р. поради постоење основи на сомнение дека сторил кривично дело семејно насилство и кривично дело загрозување на сигурноста. З. Р. во алкохолизирана состојба на 25 март дошол во куќата на оштетената Ѓ. Р., физички ја нападнал, ја влечел за ушите,... Прочитај повеќе...
Белорусија соопшти дека одлучила да го прифати руското тактичко нуклеарно оружје по долгогодишен притисок од Соединетите американски држави и нивните сојузници со цел промена на нејзината политичка и геополитичка насока. Рускиот претседател Владимир Путин во саботата изјави дека Москва во иднина ќе се обиде да распореди тактичко нуклеарно оружје во... Прочитај повеќе...
На 27.03.2023 во Скопје од полициски службеници од Единицата за интервентна полиција при СВР Скопје се лишени од слобода Н.М.(18) и М.М.(19), двајцата од Скопје. Полициски службеници од Одделението за криминалистички работи Кисела Вода, постапувајќи по пријава според која во 11.58 часот од спортска обложувалница на подрачјето на Кисела Вода... Прочитај повеќе...
Изјава за медиуми, Драган Баварчиќ, секретар на ОО СДСМ Аеродром Тимчо Муцунски во континуитет продолжува со негрижата за општината, а урбаниот хаос, негрижата за отпадот и уништувањето на зеленилото стануваат секојдневие за граѓаните од Општина Аеродром. Лицемерието на Муцунски по кој знае кој пат се потврдува и со изградбата на... Прочитај повеќе...
Денеска (28.03.2023), министерот за внатрешни работи Оливер Спасовски, заедно со државниот секретар г-ѓа Магдалена Несторовска одржаа работна средба со амбасадорите на Кралството на Шпанија и на Делегацијата на ЕУ во Република Северна Македонија, Н.Е. Хозе Луис Лозано Гарсија и Н.Е. Дејвид Гир. На средбата двајцата амбасадори ги поздравија искрените напори... Прочитај повеќе...
Во текот на вчерашниот ден (27.03.2023) во периодот од 10.00 до 14.00 часот од страна на секторите за внатрешни работи и патролни тимови составени од полициски службеници од Одделот за униформирана полиција, спроведена е акциска контрола во областа на сообраќајот на територијата на цела држава, при што изречени се 298... Прочитај повеќе...
По преземени мерки и активности, полициски службеници од Полициската станица Штип и Отсекот за општ криминал при СВР Штип расчистија 4 кривични дела „тешка кражба“, од кои една „тешка кражба“ извршена на 13/14.03.2023 од обложувалница во Штип, од каде биле одземени предмети, а осомничени и приведени биле двајца соизвршители, Е.Џ.(20)... Прочитај повеќе...
Скопје, 24.03.2023 година – Комерцијална банка е прогласена за „Најдобра банка во Северна Македонија за 2023 година“ од угледниот магазин Global Finance, награда која се должи на понудата на врвни услуги и знаење, грижата за клиентите и на стабилноста на Банката. Со оваа престижна награда, која ѝ се доделува на Банката по 12-ти пат, Комерцијална […] The post Комерцијална банка прогласена за Најдобра банка во Македонија за 2023 од магазинот Global Finance appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Владата на Република Северна Македонија, на денешната седница, ја разгледа и усвои Информацијата од Министерството за труд и социјална политика за исплата на пензии за месец март 2023 година. Задолжен е Фондот за пензиското и инвалидското осигурување на Северна Македонија да ги достави податоците за пензиите до деловните банки најдоцна до 27.03.2023 година. Се препорачува […] The post Следува предвремена исплата на пензиите – ова се датумите кога ќе биде исплатена пензијата appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Владата на Република Северна Македонија донесе Одлука за определување највисоки цени за одделни производи во трговијата на мало и обврска на трговците да прибавуваат и продаваат определени видови и количества на одделни стоки на потрошувачите според определен редослед. Со одлуката се определуваат највисоките цени во трговијата на мало на свежи јајца од кокошка и ориз […] The post Замрзнати цените на јајцата и оризот appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Во собранието се изгласа предлог измената на Законот за враќање на дел од ДДВ на физички лица. Оваа измена е со цел од 1 јануари 2023 да се зголеми лимитот на повратот со што наместо 1.800 денари за тримесечие, граѓаните ќе може да добијаат максимален износ од 2.100 денари. Ова значи дека еден граѓанин ќе […] The post Граѓаните ќе може да добиваат поврат до 8.400 денари од лице годишно, наместо досегашните 7.200 – Мерката “Мој ДДВ” дава резултат и за граѓаните и за државата appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Министерството за труд и социјална политика известува дека на ден 27.02.2023 година (понеделник) започнува етапната исплата на пензиите за месец февруари, кои продолжуваат да се исплатуваат предвремено. Подигнувањето на пензиите преку филијалите и експозитурите на банките за пензионерите кои не користат картички ќе се реализира во четири групи, според висината на пензијата: • За пензии […] The post МТСП: Во тек е етапната исплата на февруарските пензии appeared first on BiznisPRO. Прочитај повеќе...
Најголема улога во женското репродуктивно здравје имаат хормоните кои регулираат голем број процеси во организмот. Така, под влијание на хормоните може да се забележат одредени појави во телото на жената во текот на менструалниот циклус, како физички така и емоционално. Покрај тоа што главните симптоми на менструацијата се болни грчеви во стомакот, најверојатно жената ќе... Прочитај повеќе Чланак Еве што се случува во телото на жената за време на ПМС: Хормоните се главни виновници за се се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Ако мислите дека физичкиот изглед е главниот фактор за успешно флертување, вие сте осудени на неуспех. Самодовербата и шармот се поважни од физичкиот изглед. Изгледот е, да не се лажеме, важен, но без шарм и уште неколку ситници е недоволен за успешно заведување. Секако, секој има своја тактика за заведување, но постојат одредени испробани трикови... Прочитај повеќе Чланак СТАНЕТЕ КРАЛИЦА НА ФЛЕРТОТ, А ЕВЕ И КАКО – Седум трикови за заведување на кои мажите никогаш не можат да одолеат се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Бидете искрени со себе бидејќи од тоа зависи иднината на вашата врска. Откако ќе поминат првичниот занес и огномет од емоции, секоја врска достигнува точка на прекршување. Тогаш е време да се преиспитате себеси и вашите чувства и да одлучите дали врската има иднина или не. Сосема е нормално дека во одредени ситуации нема да... Прочитај повеќе Чланак Не сте сигурни дали тој е вистинскиот? – Овие 5 прашања треба да си ги поставите по три месеци врска се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Според истражувањето на експертите од Универзитетот Лунд во Шведска, три шолји кафе дневно и тоа како влијае на здравјето на жените. Беа анкетирани 300 жени и таа студија покажа дека три шолји кафе можат да ги намалат женските гради, а процентот на намалување би се зголемил со секоја консумирана доза. Тие рекоа дека постои јасна... Прочитај повеќе Чланак ШОК истражување: Еве дали КАФЕТО ГИ НАМАЛУВА ГРАДИТЕ се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
Осаменоста е вообичаено чувство, но има чекори што можете да ги преземете за да се чувствувате подобро. Слушањето музика, викањето пријатели, шетањето надвор и други активности може да го намалат ова непријатно чувство. Долгорочната осаменост може да ве исцрпи емоционално, правејќи го животот да изгледа потежок отколку што навистина е. Запомнете дека осаменоста не е... Прочитај повеќе Чланак 5 работи што треба да ги правите кога се чувствувате осамено: Започнете со пуштање музика се појављује прво на Zena.mk. Прочитај повеќе...
