Со Планот за раст финансиската поддршка по глава на жител за Западен Балкан е речиси идентична со просекот во земјите на ЕУ
Со комбинарање на новите средства од Планот за раст на Западниот Балкан со веќе програмираните и достапни средства од третата фаза на Инструментот за претпристапна помош и тековните инвестиции низ Инвестициската рамка за Западен Балкан, се создава безмалку идентична алокација на помош по глава – жител како што е просекот во ЕУ. На овој начин Унијата изразува решителна солидарност со нашиот регион како одговор на оправданите повици за намалување на социо-економскиот јаз и диспаритети преку создавање на можности за посилна социо-економска конвергенција.
Тони ПОПОВСКИ
Внатрешните, меѓусебе спротивставени партиско – политички рефлексии на Извештајот на Европската Комисија и поврзаната дебата го потиснаа разгледувањето на предлогот на Европската Комисија за нов План за раст за Западниот Балкан, кој се очекува наскоро да биде усвоен од Европскиот совет на шефови на држави и влади и Европскиот парламент. Притоа од полза е подобро да се разберат целите и модалитетите за спроведување на овој план, и кои би биле нашите обврски и придобивките до 2030 година, како година во која се очекува кулминација на пристапниот процес.
Европската Комисија го подготви овој План за раст како потврда на посветеноста на проширувањето како една од клучните политики на Унијата. Во образложението на планот Комисијата наведува дека членството во ЕУ за Западниот Балкан е во политички, безбедносен и економски интерес на Унијата и нејзините партнери и дека интегрирањето на Западниот Балкан е геостратегиска инвестиција во мирна, стабилна, силна и обединета Европа. Заложбата е недвосмислена како од аспект на потреба од забрзување на процесот на пристапување така и од аспект на потреба од методично водени реформи поддржани со зголемени инвестиции кои примарно целат кон забрзување на економскиот раст и социо-економска конвергенција на Западниот Балкан со ЕУ.
Од вака формулирани цели може да се заклучи дека перспективата за забрзано пристапување е првенствено регионално дефинирана, односно подразбира потреба од синхронизирано и хармонично придвижување на Западниот Балкан како целина кон ЕУ. Потврда е и честото повторување на поимот „заеднички регионален пазар“ во планот, и потребата од негово одржливо создавање и функционирање како меѓучекор до конечна интеграција во заедничкиот пазар на Унијата. Истовремено ова е репотврда на значењето на поимот „економија на обем“ за Унијата и интересот на ЕУ доколку се проширува и зајакнува тоа да биде со компактен и квалификуван регион, кој геополитички и економски е повлијателен како целина отколку секоја држава сама за себе. Имајќи го ова предвид, крајно време е државите од Западниот Балкан и нивните политички елити да покажат максимална сериозност и да си помогнат себеси но и едни на други во изодувањето на оваа последна етапа од европскиот пат до полноправно членство. Секако, ова е полесно да се каже отколку да се оствари бидејќи упатува на потреба од широк внатрешен консензус за итно надминување на преостанати меѓусоседски отворени прашања покрај демонстрирање на искрена посветеност кон заокружување на сите неопходни внатрешни реформи за усогласување со правилата на заедничкиот европски пазар и остварување на висок степен на владеење на правото.
Планот се однесува на периодот од 2024 до 2027 година и за негово спроведување ЕУ предвидува создавање на нов финансиски инструмент вреден 6 милијарди евра, како комбинација од неповратна помош – грантови и поддршка преку поволни заеми. Три милијарди евра во облик на поволни заеми ќе бидат директно исплатени во националните буџети на државите од Западниот Балкан а други три милијарди евра (вклучувајќи 2 милијарди евра грантови и 1 милијарда евра поволни заеми) ќе бидат алоцирани за инфраструктурни инвестиции преку веќе во подолг период оперативната – Инвестициска рамка за Западен Балкан, и тоа во областа на транспортот, енергетиката, дигитализацијата, образованието и развојот на вештини. Притоа над една третина од овие средства треба да контрибуираат за остварување на климатските цели.
Предвидено е исплатите да се вршат со споредбено многу позабрзана динамика – два пати годишно, но истите се условени со постигнувањето на социо-економските реформи, заедно со темелните реформи, особено во областа на владеењето на правото. Средствата од овој инструмент ќе се трансферираат според фиксен полугодишен распоред, врз основа на барање за ослободување на средствата поднесено од корисниците (државите од ЗБ) и по проверка од Комисијата за задоволително исполнување на сите предвидени услови.
Европската Комисија очекува финансирањето да биде достапно што е можно поскоро во текот на 2024 година. Паралелно, државите од Западен Балкан ќе треба да ги подготват своите реформски агенди. Доколку конечната одлука на ЕУ институциите биде донесена наскоро и реформските агенди бидат подготвени на почетокот на следната година, Комисијата ќе може да го процени напредокот во реформите и да ги иницира првите исплати во рамките на овој нов инструмент до средината на 2024 година.
Очекувањето е дека преку ефикасно апсорбирање на овие средства, обемот на економски активности во државите од Западниот Балкан до 2030 година ќе биде удвоен и дека нашите економии ќе бидат модернизирани, динамични и во висок степен декарбонизирани, со подобрени можности за вработување и намален поттик за иселување. Истовремено, „одглавувањето“ на економскиот потенцијал на регионот, ќе создаде реални деловни можности за нашите компании и работници, истовремено зголемувајќи ја довербата и атрактивноста на Западниот Балкан за европските инвеститори.
Со комбинарање на новите средства од Планот за раст на Западниот Балкан со веќе програмираните и достапни средства од третата фаза на Инструментот за претпристапна помош и тековните инвестиции низ Инвестициската рамка за Западен Балкан, се создава безмалку идентична алокација на помош по глава – жител како што е просекот во ЕУ. На овој начин Унијата изразува решителна солидарност со нашиот регион како одговор на оправданите повици за намалување на социо-економскиот јаз и диспаритети преку создавање на можности за посилна социо-економска конвергенција. Пораката е дека регионот и неговите жители имаат неповторлива можност да ги почувствуваат предностите од подобра интеграција со ЕУ пред фактичкото зачленување.
Еден од нагласените предуслови за пристап кон овие средства е државите од Западниот Балкан да остварат висок степен на внатрешно – политичка и економска стабилност. Секако, закана за исполнување на овој предуслов е сѐ поприсутната и тензична политичка поларизација мотивирана од политичка печалба на популарност на целосно непродуктивни теми кои тенденциозно се вадат од вистинската пропорција. Оваа закана може да се адресира само преку замена на балканската состојба на „политичкиот“ ум, со прагматичен – европски политички ум или разум. Особено за нас, битно е да го обновиме контактот со реалноста, да го направиме тој нужен компромис но и добрососедски гест со уставните измени и да си фатиме ред наместо неред, неизвесност и непродуктивна дистанца од сето она што значи реална можност за придвижување напред кон просперитетна политичка и социо-економска иднина низ обединување во ЕУ.
П.С: Согласно со Планот за раст, државите од Западниот Балкан ќе имаат рок од една до максимум две години да ги исполнат сите погоренаведени услови. Во спротивно износот ќе биде прераспределен меѓу државите кои ќе ги исполнат условите.
Извор: Racin.mk
Топ вести – powered by Centar.mk
- Centar.mk
- Vestiplus.mk
- Biznispro.com
- Zena.mk
Во тек е масовна потрага во Австралија по двегодишно момче кое било киднапирано на улица. Полицијата на Нов Јужен Велс издаде итна тревога до јавноста откако Џекс Вилсон бил киднапиран во пристаништето Кофс кратко по 14 часот по локално време. Полицијата соопшти дека го однеле маж и жена. „Тие тргнаа... Прочитај повеќе...
Германците покритички од кога било гледаат на работата на владејачката коалиција. Угледот на канцеларот Олаф Шолц падна на рекордно ниско ниво. Германскиот АРД спроведе истражување кое покажа дека само 17 отсто од Германците се задоволни од работата на германската влада. Ова особено влијае на канцеларот Шолц. Само 20 отсто од... Прочитај повеќе...
Израелската армија денеска соопшти дека пронашла оружје и тунел под Универзитетот Ал Азар во Газа. Наведено е дека тунелот, од зградата на универзитетот до блиското училиште, е долг еден километар. Армијата тврди дека пронашла контролна соба на палестинската организација Хамас, со камери, телефони и оружје, во близина на болница во... Прочитај повеќе...
Возило управувано од 70-годишник удруи во малолетен пешак од селото Речане. Според информациите од полицијата, несреќата се случила денес во 11 часот на улицата ЈНА во Гостивар. Во несреќата со тешки телесни повреди се здобил пешакот, констатирани во Општата болница Гостивар . Извршен бил увид. Прочитај повеќе...
Р.С.(78) од Скопје пријавила во полицијата дека вчера околу 17.00 часот на подрачјето на Автокоманда била физички нападната од женско лице. Според пријавеното, на нападот претходна расправија. Се преземаат мерки за расчистување на случајот, извести МВР во дневниот билтен. Прочитај повеќе...
Како што е случај со ВМРО ДПМНЕ, со години шират само лажни информации, правејќи неболуозни изјави со цел да створат омраза помеѓу граѓаните а притоа градат поени на криминал, шпекулации и невистини. ДПМНЕ со години ја трасира мантрата за албанизација којашто предизвикува само недоразбирање помеѓу граѓаните но за жал повеќе и од очигледно е дека […] Прочитај повеќе...
Мицковски имал информации и докази, што точно ќе овозможат да се открие вистината за трагичните настани кои се случија во земјава каде се убиени две лица?! И сеуште ќути и не ги споделува со релевантните служби кои се задолжени за спроведување на истрагата, а ќе ги обелоденел за неколку месеци?!? Невероватно што се чоеков може […] Прочитај повеќе...
Македонија ќе стане членка на Европската униија во 2028 година. Ова го изјави вчера премиерот Димитар Ковачевски во интервју за „360 степени“ на МРТ1. Ковачевски рече дека во следниот мандат ќе биед влезот во ЕУ, односно до 2028 година. Тој е убеден дека победник на изборите ќе биде СДСМ и коалицијата. -На претседателските избори на […] Прочитај повеќе...
Екологијата се повеќе го стекнува своето заслужено место, а земјите од Скандинавија секако се водечки. Затоа, не треба да чуди што Шведска наскоро би можела да стане број еден еколошка земја. Имено, нивните идеи се иновативни, а нивните трикови за конзервација надминуваат се. Грејната сезона трае долго, некои користат дрва, некои гас, а некои верувале […] Прочитај повеќе...
Еврото падна на најниско ниво во однос на швајцарскиот франк во повеќе од осум години, бидејќи играчите на пазарот очекуваат Европската централна банка (ЕЦБ) брзо да ги намали каматните стапки по налудничавите коментари на нејзините официјални лица и поповолните економски податоци. Еврото падна на 0,9404 франци, што е најниско ниво откако швајцарската народна банка ја […] Прочитај повеќе...
Годишната стапка на инфлација во Германија падна на 3,2 отсто во ноември од 3,8 отсто во октомври, во согласност со претходната проценка. Ова денеска го потврди германската федерална статистичка служба Дестатис. Инфлацијата во Германија во ноември беше најниска од јуни 2021 година. „Стапката на инфлација ослабе петти месец по ред“,... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Приходите на рускиот буџет од јануари до ноември, според прелиминарните проценки, се зголемени за 4,8 отсто на годишно ниво на 25,96 трилиони рубљи. Ова денеска го соопшти Министерството за финансии на Русија. Приходите од нафта и гас за првите 11 месеци од оваа година се намалени за 22,8 отсто на... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Централната банка на Индија (РБИ) денеска објави дека одлучила да ја задржи референтната каматна стапка на 6,5 отсто, петти пат по ред. Глобалниот раст забавува, но индиската економија покажува отпорност на светските настани бидејќи економијата на земјата порасна за 7,6 отсто на годишно ниво во вториот квартал од фискалната 2023/24... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
САД во октомври увезле стоки од Русија во вредност од 274,4 милиони долари, што е значително зголемување од 252,3 милиони долари во септември, покажуваат податоците на американското биро за попис, кое собира податоци за населението и економијата на САД. Во извештајот се наведува дека извозот на американски стоки во Русија... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Еврото падна на најниско ниво во однос на швајцарскиот франк во повеќе од осум години, бидејќи играчите на пазарот очекуваат Европската централна банка (ЕЦБ) брзо да ги намали каматните стапки по налудничавите коментари на нејзините официјални лица и поповолните економски податоци. Еврото падна на 0,9404 франци, што е најниско ниво... Извор: BiznisPRO.com Прочитај повеќе...
Бик (20 април – 20 мај): Поединците Бикови често се поврзуваат со финансиска стабилност и практичност. Вашиот фокус и одлучност може да доведат до поволни финансиски резултати или можности за зголемен приход. Јарец (22 декември – 19 јануари): Јарците се познати по силната работна етика и амбициозност. Во декември, вашата напорна работа и стратешки пристап... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Иако точното потекло на прославувањето на вториот почеток на новата година е непознато, обичајот често се следи на два зимски фестивали: Сатурналија во антички Рим и Хогманај, викиншка традиција која сè уште се слави на Нова година во Шкотска. Сатурналија се одржуваше секоја година за време на зимската краткоденица, а бидејќи беше најголемата забава во... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Ниското ниво на железо е најчестото и најраспространето нарушување во исхраната во светот, особено во западните земји, соопшти Светската здравствена организација. Тие веруваат дека дури две милијарди луѓе, што е над 30 отсто од светската популација, страдаат од одреден степен на недостаток на железо, што е особено честа појава кај жените. Ова се најчестите знаци:... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Кефирот е култивиран, ферментиран пијалок кој потсетува на јогурт. Одредени извори наведуваат дека овој пијалок е стар повеќе од 1000 години и потекнува од Кавказ. Наводно, локалните мештани, познати по своето здравје и долговечност, случајно го откриле додека носеле свежо млеко во нивните кожени чанти. Некогаш малку познат надвор од Кавказ, денес кефирот е особено... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
Испуканите пети се проблем со кој многумина од нас се соочуваат секојдневно. Отстранетиот калузен епидермис се враќа како бумеранг, а нашите стапала постојано не изгледаат како што би сакале. Оваа купка за потпетици со домашни состојки може да ви помогне да ги трансформирате стапалата пред да влезете во пролетни чевли. Што ви е потребно за... Прочитај повеќе Извор Zena.mk. Прочитај повеќе...
